Omdat schrijven, delen helpt bij de verwerking, het volgende ook onderdeel van leven is, het je op een bepaalde manier bewust maakt van je eigen sterfelijkheid en wellicht je drive versterkt om je leven vorm te geven naar hoe je dat het liefste wilt met de soms onaangename keuzes die daar bij komen kijken, deel ik hierbij het proces van mijn moeilijkste, pijnlijkste beslissing van afgelopen jaar en een ode aan mijn lieve oma die onlangs plots haar laatste reis aangegaan is:
Hetoch, wa motte toch weer zo ver weg. En wanneer komde terug dan? Mijn laatste omaatje kijkt mij en mams afwisselend aan. Er zit een brok in mijn keel. Dat weet ik nog niet oma, ik ben wel weg en ook weer niet, mensen die belangrijk voor je zijn, verlaten je nooit he. Doe de voorzichtig daar aan de andere kant? Tuurlijk oma, altijd. Met een dikke knuffel, kus en ‘ik hou van jou’ neem ik afscheid. Heel bewust, want ondanks dat je niet hoopt dat het gebeurt, weet je nooit zeker of het de laatste keer zal zijn.
Met meerdere gemiste oproepen rond de klok van 18:30 uur ’s avonds Mexicaanse tijd, 1:30 uur in NL, wéét je dat er iets mis is en komt het nieuws rouw op je dak. Zo plotseling. Die ene woensdagmiddag in het bejaardenhuis staat voor altijd op mijn netvlies, het was inderdaad de laatste keer.
Heel veel vragen
Naast ongeloof en groot verdriet rijst onmiddellijk de vraag: wat ga je doen? Terugvliegen of afmaken waar je mee bezig bent. Dan ineens is afstand een ding en ‘alleen’ écht alleen. Oma krijg je er niet mee terug. Hoe zie je een begrafenis? Zijn er andere manieren om afscheid te nemen? Voor wie zou je terug gaan? Waarom zou je misschien willen blijven? Wat is beter voor de korte termijn? Is dat ook het beste voor de langere termijn? Ben je evenzo verbonden als je niet terugvliegt? Of ben je dan het zwarte schaap van de familie? Vind je dat zelf zo? Of is dat wellicht een gedachte die bij anderen heerst?
Voicemessage alert
Die avond bel ik met buddy’s in dezelfde tijdzone, praat ik al mijn twijfels en onzekerheden van me af in verschillende voiceberichten naar meerdere vrienden, vraag ik om perspectieven en vragen die ik mezelf kan stellen. Niemand anders dan ikzelf heb de keuze te maken, dat weet ik. Toch is het fijn als je gedachtegangen vanuit andere blikvelden hoort. ’s Ochtends word ik wakker met zeker tien spraakberichten terug, lang leve het tijdverschil en zoveel lieve fijne mensen om me heen, ver weg en tegelijkertijd zo dichtbij. Ook met pap en mam is er continu nauw contact. Dankbaar!
Enorme tweestrijd
Al het werk leg ik neer en struin met oortjes in van park naar park (en dat zijn er veeeeel in Mexico City). Hier en daar ga ik zitten, staar ik voor me uit en laat ik mijn tranen de vrije loop. Onzekerheid overheerst, je kan het nooit voor iedereen goed doen. Wat is goed voor jezelf? Je bent dan wel “op reis”, het is geen vakantie, welke je even afbreekt en op een ander moment inplant. ‘Gaan’ betekent een paar dagen heel intens samenzijn, waarna ieder weer zijn eigen weg gaat. Jouw weg is momenteel nog hier. ’Niet terugvliegen’, betekent het verdriet hier in je eentje verwerken. Geen warme knuffel geven en ook geen knuffels ontvangen van je dierbaren. Na veel stil geweest te zijn, geluisterd en gepraat te hebben, voelt ‘blijven’, ondanks de gigantische tweestrijd in mezelf, op dit moment als de betere beslissing. Heel. Erg. Moeilijk. Het is enkel een gevoel.
De begrafenis
3:00 uur ’s nachts gaat de wekker, even snel een test-call nog, waarna ik via Watsapp-video de begrafenisdienst mee kan volgen. Shout out naar het oudste nichtje van de andere kant van de familie die daarvoor met haar telefoon op één van de voorste banken zat. Door het galmende geluid in de kerk hakkelt de verbinding af en toe. De kerkbel daarentegen kwam luid en duidelijk door in de oortjes, hallelúja ik zat rechtop in bed. Met liefde, een lach en een traan gaat de dienst voorbij en ben ik bij alles, zélfs bij het laten zakken van de kist en het oplaten van ballonnen. Dankbaarheid ten top wederom!
Toch een dubbel gevoel
Op het schermpje zie en hoor ik hoe vele ‘ik hou van jou’s’ en dikke knuffels worden uitgewisseld. De pijn die ik op dát moment voel door het missen van een echte real life knuffel, zowel om te geven als te ontvangen, is níét te beschrijven. De gedachte ‘als ik dít op déze manier eerder deze week gevoeld had, had ik een andere keuze gemaakt’ houdt me bezig. Toch heb ik anders besloten, wat op dat moment voelde als de juiste keuze, ik vertrouw erop dat dat gevoel er niet voor niets was, evenals dat de pijn een plekje krijgt in mijn hart.
Brief
In de laatste dagen van haar leven is oma verpleegd door een zuster genaamd Imke. Hoe verzin je het, zou je zeggen. Toeval of niet, ik vind het een bizar mooie samenloop van omstandigheden. Omdat ik er niet fysiek zou zijn, schreef ik een brief die, zoals velen niet zal verbazen, te lang was om geheel via audio af te spelen in de kerk. Naast dat deze de kist mee ingegaan is, deel ik er hier nog een deel uit:
“Er is zoveel dat ik je zou willen vertellen oma over wat ik het afgelopen jaar meegemaakt en vooral op een dieper level geleerd heb over hoe alles met elkaar in verbinding staat, vertrouwen, zoveel verschillende vormen van liefde en dat er áltijd perspectief is, ook als je het zelf nog niet ziet. Ik krijg het niet altijd goed onder woorden gebracht, toen ik echter deze tekst las, raakte mij dit enorm. Hij komt van dichter/filosoof voltai:
Op een dag leer je het subtiele verschil kennen tussen een hand vasthouden en een ziel ketenen. Dan leer je dat liefde niet betekent: leunen. En dat gezelschap niet betekent: veiligheid. Je ontdekt dat een kus geen contract is, en een cadeau geen belofte. Je begint je nederlagen te accepteren met je hoofd omhoog en je ogen open. Je leert te vertrouwen op vandaag, omdat morgen te onzeker is voor plannen. Na een poos leer je dat zelfs zonneschijn je verbrandt als je er teveel van krijgt. Dan wordt het tijd om je eigen tuin te beplanten en dan zorg je voor je eigen ziel en wacht je niet langer op de wonderen van buitenaf. En dan weet je, dat je het écht kunt volhouden en dat je écht sterk bent en dat je écht waarde hebt. En je leert en leert. Bij ieder afscheid leer je.
Alles is liefde
Ondanks een enorm gevoel van verbinding en onvoorwaardelijke liefde was dit de pijnlijkste, moeilijkste beslissing van afgelopen jaar. Zoals ze hier zeggen: ‘Vale la pena’, vrij vertaald: laat het de pijn waard zijn. Samen met Jessica, de Mexicaanse dame waar ik bij in huis woon en die een ongelooflijke steun is, houd ik een ceremonietje, steken we kaarsjes aan in de kathedraal en laat ik twee ballonnen op.
Intens en voor altijd verbonden, want belangrijke mensen verlaten je nooit. Bedankt voor alles en geef een dikke knuffel aan opa. Ik hou van jou <3
Dag lieve oma
Poeh Im… gecondoleerd!
Knap geschreven! Heb tranen in mijn ogen…
Dikke knuffel van Claudia
Dank je wel Clau! Dikke knuffel terug <3
Lieve Imke,
Allereerst gecondoleerd met het overlijden van je lieve oma. Heel veel sterkte met de verwerking hiervan.
Wat een ongelooflijk intens liedevol verhaal. Ik heb het 2 keer gelezen.
Wat heb je het moeilijk gehad om een keuze te maken.
Maar zo goed verwoordt en gewikt en gewogen een bijna onmogelijke beslissing moeten maken !!
Dat zijn heel pijnlijke eenzame afwegingen die je toch zelf uiteindelijk maakt.
Maar ik en wij vinden dat je dat heel weloverwogen met heel veel veel lieve mensen dichtbij en vooral ook van veraf, heeeel goed hebt gedaan.
Wat mooi ook om te lezen dat je er ‘ op afstand ‘ toch heeel dichtbij was.
Je oma is trots op zo’ mooie lieve kleindochter, dat weet ik zeker.
Maar ook je familie Imke.
Heel fijn dat social media de afstand ook op zulke momenten de afstand klein en dichtbij kunnen maken.
Al blijft ‘ live ‘ natuurlijk toch ver weg.
Frans maar ook Jolij en Fleur wensen je alle sterkte om dit gemis te verweken en een plek te kunnen geven.
Dikke kus van ons ?
P/s
Volgende mail weer over de vorderingen van onze grote reis.
Wel al hebben onze meiden je advies; hotel Augusta in Bogota geboekt. Dus kerst vieren in Bogota ??
Dank je wel Ans, Frans, Jolijn en Fleur. Lief jullie reactie <3
Ik was inderdaad al benieuwd wanneer het volgende Colombia bericht zou komen en hoe ver jullie zijn met de voorbereidingen 😀 Supertof!! Geniet van de voorpret en veel liefs van hier xxx
Lieve Imke,
Allereerst gecondoleerd met het overlijden van je lieve oma. Heel veel sterkte met de verwerking hiervan.
Wat een ongelooflijk intens liedevol verhaal. Ik heb het 2 keer gelezen.
Wat heb je het moeilijk gehad om een keuze te maken.
Maar zo goed verwoordt en gewikt en gewogen een bijna onmogelijke beslissing moeten maken !!
Dat zijn heel pijnlijke eenzame afwegingen die je toch zelf uiteindelijk maakt.
Maar ik en wij vinden dat je dat heel weloverwogen met heel veel veel lieve mensen dichtbij en vooral ook van veraf, heeeel goed hebt gedaan.
Wat mooi ook om te lezen dat je er ‘ op afstand ‘ toch heeel dichtbij was.
Je oma is trots op zo’ mooie lieve kleindochter, dat weet ik zeker.
Maar ook je familie Imke.
Heel fijn dat social media de afstand ook op zulke momenten de afstand klein en dichtbij kunnen maken.
Al blijft ‘ live ‘ natuurlijk toch ver weg.
Frans maar ook Jolij en Fleur wensen je alle sterkte om dit gemis te verweken en een plek te kunnen geven.
Dikke kus van ons ?
P/s
Volgende mail weer over de vorderingen van onze grote reis.
Wel al hebben onze meiden je advies; hotel Augusta in Bogota geboekt. Dus kerst vieren in Bogota ??
Kippenvel Imke, bij het leven van dit prachtige en liefdevolle artikel. Ik wens je veel sterkte en je hebt hoe dan ook, de juiste beslissing genomen! Veel liefs en ik denk aan je. X Aleid
Dank je lieve Aleid <3